1. محصول (Product)
محصول همان چیزی است که شما به مشتری می‌دهید. می‌تواند یک کالا، یک خدمت یا حتی یک تجربه باشد.
- برای یک نانوا: محصول نان تازه است.
- برای یک سایت آموزشی: محصول مقاله، ویدئو یا دوره آنلاین است.
- برای یک اپلیکیشن تاکسی: محصول، سفر راحت و سریع از نقطه A به B است.
🔑 نکته: محصول فقط «چیز» نیست، بلکه ارزش است. مشتری نان نمی‌خرد، او «گرمی و تازگی» می‌خرد. مشتری تاکسی نمی‌خواهد، او «آرامش و صرفه‌جویی در زمان» می‌خواهد.
2. قیمت (Price)
قیمت همان پولی است که مشتری می‌پردازد. اما فقط عدد نیست؛ برداشت ذهنی مشتری از ارزش است.
- مثال: چرا بعضی‌ها حاضرند برای یک فنجان قهوه استارباکس ۵ برابر بیشتر از قهوه معمولی پول بدهند؟ چون ارزش تجربه، برند و حس خاص بودن را می‌خرند.
- مدل‌های قیمت‌گذاری:
- رقابتی (ارزان‌تر از رقبا)
- روانی (۹۹ هزار تومان به‌جای ۱۰۰ هزار)
- ارزش‌محور (بر اساس ارزشی که مشتری حس می‌کند)
🔑 نکته: اگر محصول عالی باشد ولی قیمت‌گذاری اشتباه باشد، مشتری از دست می‌رود.
3. مکان (Place)
مکان یعنی جایی که مشتری محصول را دریافت می‌کند.
- فروشگاه فیزیکی: مثل سوپرمارکت محلی.
- فروشگاه آنلاین: مثل دیجی‌کالا یا آمازون.
- اپلیکیشن موبایل: مثل اسنپ یا اوبر.
🔑 نکته: مکان باید جایی باشد که مشتری راحت به شما دسترسی پیدا کند. اگر مشتری مجبور شود سختی بکشد، احتمال خرید کم می‌شود.
4. ترویج (Promotion)
ترویج یعنی همه کارهایی که می‌کنید تا مشتری بفهمد شما وجود دارید و محصول‌تان ارزشمند است.
- تبلیغات: تلویزیون، بیلبورد، شبکه‌های اجتماعی.
- بازاریابی محتوایی: مقاله، ویدئو، پادکست.
- تخفیف و کمپین: «جمعه سیاه»، «یکی بخر دوتا ببر».
- مثال جذاب: کمپین کوکاکولا با چاپ اسم افراد روی بطری‌ها. مردم با هیجان بطری اسم خودشان را پیدا می‌کردند و در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذاشتند.
🔑 نکته: ترویج فقط تبلیغ نیست؛ داستان‌گویی، ایجاد هیجان و ساختن رابطه با مشتری است.
5. افراد (People)
افراد یعنی کسانی که با مشتری در ارتباط‌اند: کارکنان، فروشندگان، پشتیبان‌ها و حتی خود مشتریان.
- مثال: در استارباکس، باریستاها اسم شما را روی لیوان می‌نویسند. همین کار ساده باعث می‌شود حس کنید «خاص» هستید.
- مثال دیگر: در یک فروشگاه آنلاین، تیم پشتیبانی با پاسخ سریع و محترمانه می‌تواند مشتری ناراضی را به مشتری وفادار تبدیل کند.
🔑 نکته: مشتری‌ها بیشتر از محصول، رفتار آدم‌ها را به یاد می‌آورند.
6. فرایند (Process)
فرایند یعنی مسیر و مراحلی که مشتری طی می‌کند تا محصول یا خدمت را دریافت کند.
- مثال بد: برای خرید یک بلیط سینما باید ۱۰ دقیقه در صف بایستید، فرم پر کنید، پول نقد بدهید.
- مثال خوب: در اپلیکیشن، فقط با ۳ کلیک بلیط می‌خرید و QR Code روی گوشی‌تان می‌آید.
🔑 نکته: هرچه فرایند ساده‌تر و سریع‌تر باشد، مشتری راضی‌تر است.
7. شواهد فیزیکی (Physical Evidence)
شواهد فیزیکی یعنی چیزهایی که مشتری می‌بیند و به او اعتماد می‌دهد.
- در رستوران: تمیزی میزها، لباس مرتب گارسون‌ها، طراحی منو.
- در فروشگاه آنلاین: طراحی حرفه‌ای سایت، بسته‌بندی شیک، نظرات مثبت مشتریان.
- مثال: اپل با جعبه‌های سفید و مینیمال، حس «لوکس بودن» را منتقل می‌کند.
🔑 نکته: حتی اگر محصول عالی باشد، ظاهر و نشانه‌های بیرونی روی اعتماد مشتری تأثیر مستقیم دارد.
جمع‌بندی
مدل 7P یعنی:
- چی می‌فروشی (محصول)
- چند می‌فروشی (قیمت)
- کجا می‌فروشی (مکان)
- چطور خبر می‌دی (ترویج)
- چه کسی می‌فروشه (افراد)
- چطور می‌فروشی (فرایند)
- چه نشونه‌هایی اعتماد می‌سازه (شواهد فیزیکی)
اگر این 7 بخش هماهنگ باشند، مشتری نه‌تنها خرید می‌کند، بلکه دوباره برمی‌گردد و شما را به دیگران هم معرفی می‌کند.
جدول آمیخته بازاریابی 7P با مثال‌های واقعی
| P | تعریف ساده | مثال روزمره | مثال برند معروف |
| Product (محصول) | چیزی که می‌فروشید یا خدمتی که ارائه می‌دهید | نان تازه در نانوایی | آیفون اپل؛ یا دوره آنلاین در فرادرس |
| Price (قیمت) | پولی که مشتری می‌پردازد و ارزشی که حس می‌کند | نان ۱۰ هزار تومانی | اشتراک ماهانه نتفلیکس یا اسپاتیفای |
| Place (مکان/توزیع) | جایی که محصول به دست مشتری می‌رسد | مغازه محلی یا فروش اینترنتی | دیجی‌کالا (آنلاین)، مک‌دونالد (شعبه‌های فیزیکی) |
| Promotion (ترویج) | روش‌هایی برای معرفی و جذب مشتری | تابلو «نان داغ تازه» | کمپین «Share a Coke» کوکاکولا یا تبلیغات اینستاگرامی |
| People (افراد) | کسانی که با مشتری در ارتباط‌اند | فروشنده خوش‌برخورد | باریستاهای استارباکس که اسم مشتری را روی لیوان می‌نویسند |
| Process (فرایند) | مراحلی که مشتری طی می‌کند تا محصول را بگیرد | ایستادن در صف نانوایی | اوبر/اسنپ: فقط چند کلیک برای گرفتن تاکسی |
| Physical Evidence (شواهد فیزیکی) | نشانه‌های قابل‌دیدن که اعتماد می‌سازند | تمیزی مغازه و بوی نان تازه | بسته‌بندی لوکس اپل یا طراحی حرفه‌ای سایت آمازون |
نکته‌های طلایی برای استفاده از 7P
- هماهنگی مهم است: اگر محصول عالی باشد ولی فرایند خرید سخت باشد، مشتری از دست می‌رود.
- جزئیات کوچک اثر بزرگ دارند: یک لبخند فروشنده یا یک بسته‌بندی شیک می‌تواند مشتری را وفادار کند.
- 7P فقط برای شرکت‌های بزرگ نیست: حتی یک مغازه کوچک یا یک سایت شخصی هم می‌تواند با این مدل رشد کند.
دیدگاه خود را بنویسید